Ön çapraz bağ tamiri yapılan hastalarda distal femoral kıkırdağın sonoelastografik değerlendirmesi
Semih Akkaya1, Nuray Akkaya2, Harun R Güngör1, Kadir Ağladıoğlu3, Nusret Ök1, Levent Özçakar4
1Department of Orthopedics and Traumatology, Medical Faculty of Pamukkale University, Denizli, Turkey
2Department of Physical Medicine and Rehabilitation, Medical Faculty of Pamukkale University, Denizli, Turkey
3Department of Radiology, Medical Faculty of Pamukkale University, Denizli, Turkey
4Department of Physical Medicine and Rehabilitation, Medical Faculty of Hacettepe University, Ankara, Turkey
Keywords: Ön çapraz bağ; distal femoral kıkırdak; elastografi; gerilim oranı; ultrason.
Abstract
Amaç: Bu çalışmada ön çapraz bağ (ÖÇB) tamiri yapılan hastalarda distal femoral kıkırdağın sonoelastografik özellikleri değerlendirildi.
Hastalar ve yöntemler: Tek taraflı ÖÇB tamiri yapılan 28 hastanın (27 erkek, 1 kadın, ort. yaş 31.7±7.1 yıl; dağılım 22-48 yıl) demografik özellikleri ve ameliyat verileri değerlendirildi. Yirmi iki hastada (%78.6) patellar tendon grefti ve altı hastada (%21.4) hamstring tendon grefti ile tamir uygulandı. Fonksiyonel değerlendirme için Lysholm diz skoru ve alt ekstremite gücü için sandalyeye oturma kalkma testi kullanıldı. Ameliyat edilen dizler ve sağlıklı dizlerde medial, interkondiler ve lateral distal femoral kıkırdak kalınlıkları B-mod ultrasonografi, gerilim oranları ise gerçek zamanlı sonoelastografi ile ölçüldü.
Bulgular: Ameliyat sonrası ortalama takip süresi 20.4±9.8 ay idi. Ortalama Lysholm diz ve hasta memnuniyeti skorları sırasıyla 88.0±8.5 ve 8.2±1.8 idi. Kıkırdak kalınlıkları ameliyatlı ve sağlıklı dizler arasında benzerdi (tamamı p>0.05). Ameliyatlı dizlerde medial distal femoral kıkırdağın sonoelastografik gerilim oranı anlamlı olarak yüksek idi (daha yumuşak kıkırdak) (p=0.026). Ameliyatlı dizlerde medial kıkırdak gerilim oranı farklılığı ile alt ekstremite kas gücü arasında negatif korelasyon vardı (p=0.009, r= –0.487).
Sonuç: B-mod ultrasonografi ile değerlendirildiğinde ameliyatlı ve sağlıklı dizler arasında kıkırdak kalınlığı açısından farklılık olmasa da ameliyatlı taraflarda medial distal femoral kıkırdakta sonoelastografik gerilim oranı değişikliklerinin saptanması ÖÇB tamirini takiben erken yapısal değişikliklere işaret ediyor olabilir. Kıkırdak yapısındaki değişiklikler ile sonoelastografi özellikleri arasındaki bu ilişkinin klinik etkilerinin açığa çıkarılması için ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.